Dd

  • da (bğl.) ki
  • dadanma puloşiyeni m, dadanmak puloşiyaene
  • dağ ko n, ~ insanı isonê koi n, ~ başı serê koi n, ~ eteği kasê koi n, dağlı koi ra, dağlık koen, dağ taş ko u kemer, dağın zirvesi (tepe noktası) jil n (i)
  • dağıl|ım vılayen
  • dağılma vıla biyayıs
  • dağılmak vıla biyene, têwertera ~
  • dağınık têwertera
  • dağınıklık têwerterayıs
  • dağıtıcı vılakerdoğ(e m) n
  • dağıtım vıla kerden
  • dağıtmak vıla kerdene, têwertera ~
  • dağlama dağ kerdıs
  • dağlamak dağ kerdene (Köylerde, hayvanlar kulaklarından dağlanırdı – Dewo de mal-naxır gosu ra dağ kerdene)
  • dağlık koen
  • daha tenêna (Daha büyüsün – Tenêna gırs bo), xona (Daha çocuk – Xona domano)
  • dahil zerre de, tey, tey de
  • dahiliye tebbê zerri n
  • dahiliyeci tebbdarê zerri
  • daim her demen
  • daima her waxht, her dem, kuli
  • dair … ser (O meseleye dair konuşmadık – A mesela ser ma qeseynêkerd)
  • daire 1. xeleke m, ~sel xelekın; 2. (ev) daira m
  • dakik can sıvık, herbi, têzık
  • dakika deka m
  • dal dale, dalıke m; ~lanmak gıl daene, ~ eştene
  • dalak serpez, thalaq (i) n
  • dalaşmak hureynaene
  • dalavere qupırti n, seytanên; ~ çevirmek qupırti kerdene, seytanên ~; dalavereci qupırtiker(e m) n, seytan n
  • dalga (suda) pel n, dalgalı pelın
  • dalga (insanlarda) yaraniye (çoğ. yarani) m
  • dalga geçmek yaraniye kerdene
  • dalgalanmak pel daene
  • dam çê, damüstü serê boni
  • dama dama (çoğ. dami), ~ oyunu kayê dama
  • dama oynamak dama kay kerdene
  • damak thamağ (i) n
  • damar thamore, thomore (i) m; (ağaç ve bitkilerde) pençe (i) n
  • damat zama (çog. zami) n
  • damga mohr (i) n, damğa (çoğ. damği), tr. tamga (çoğ. tamgi) m
  • damgalamak mohr pıranaene, tamga kerdene
  • damıtık pırocnaye
  • damıtma pırocnayıs
  • damıtma bezi parzun
  • damıtmak pırocnaene, parzun eştene (kerdene)
  • damla dılopi m
  • damlama dılopên
  • damlamak dılop kerdene
  • -dan -ra (Senden küçüğüm – Tora qıco)
  • dana gok(e m) n
  • danışma malumat guretên, rayberên, maşvarat
  • danışmak malumat guretene, maşvarat ~
  • danışman rayber(e m) n
  • dans reqas (i) n, dansçı reqasbend(e m) n, ~ grubu qomê reqasên
  • dans etmek reqasiyaene
  • dantel fr. tentene n (çoğ. tenteni)
  • dar teng
  • darbe tharbe m (çoğ. tharbi)
  • darlık tengên
  • darağacı darê dardên n
  • daralmak (şeylerde) teng biyene, (insanlarda) bêsabr mendene, bêsalığ ~, bêtahammol ~; fataqiyaene, fataqiyaene
  • daraltmak teng kerdene
  • dargın murodayın, dargınlık murodayıs
  • darı korek (i) n
  • darılmak murodiyaene
  • darmadağın parçe purçık
  • dava dewa (çoğ. dewi) m
  • davacı dewaker(e m) n
  • davalı dewayın(e m) n
  • dava etmek dewa kerdene
  • davar naxır (i) n
  • davet dawat, dawet (i) n, ~ etmek dawat kerdene
  • davetiye momi m
  • davul dawıl (i) n
  • dayak pıro, kuyt n; ~ atmak pıro daene, kuytaene; ~ yemek kuyt amaene
  • dayamak cı sanıtene
  • dayanmak 1. xo cı sanıtene (Sırtını duvara dayadı – Pê xo sanıt dêsi); 2. damiş biyene (İşte dayanıksızdı – Damişê guri nêbiyene)
  • dayanışma erxat, yerxat (i) m
  • dayanışmak erxat kerdene
  • dayanmak damiş biyene
  • dayı xal (i) n, ~nın karısı xalcêniye m, ~nın kızı çêna xali, ~ oğlu lacê xali
  • dazlak qafıkê rut; kel bêpor, keçel
  • dede khalık (i) n, (Alevilerde inanç önderi) pir
  • dedikodu qupırti n, ~ yapmak qupırti kerdene
  • dedikoducu qupırtiker
  • defa rey
  • defalarca xêle raye
  • defetmek def kerdene
  • defin defin
  • define ğezna (çoğ. ğezni) m
  • defnetmek defin kerdene
  • defter deftere (i) m
  • değer bae, qıymet
  • değerli qıymetın, baê gıran
  • değil niyo
  • değin -hatam
  • değinmek qalê kerdene
  • değirmen arê (çoğ. ari) n, el değirmeni dıstar (i) n
  • değişik ju- u çio bin, nêmendın
  • değişiklik vurnayên
  • değişme vurnayıs
  • değişmek xo vurnaene
  • değiştirmek vurnê kerdene, vurnaene
  • değmek (çarpmak) pıro gınaene, jubin amaene; (dokunmak) dest pıranaene
  • değnek çüye (çoğ. çüyi) m
  • deli xeğ(e m) n, ~lik xeğên
  • delik qule (çoğ. quli) m, delikli qule biyen, delmek qule kerdene
  • delikanlı zort (i) n, ~lık zortên
  • delil delil (i) n
  • delinmek qulê biyene
  • delirmek xeğ biyene
  • delirtmek xeğ kerdene
  • delmek qulê kerdene
  • dem (zaman) waxt n, sate m; (çay) dem n, ~lik demlig (i) n
  • deme mavace; (şaşırma ünlemi) dama dama
  • demek, söylemek vatene
  • demet desde (çoğ. desdi) n
  • demin sata bine
  • demir asın (i) n, demirci asınkar(e m) n, demirhane asınxane n
  • demirlemek asın eştene
  • demiryolu raa asıne (i) m
  • demlemek dem kerdene
  • demokrasi demoqrasi n
  • demokrat demoqrad(e m) n
  • deniz derya, omman, bahri n
  • denizyıldızı astarê deryayi
  • denk deng
  • depo (depoy) n
  • depolamak depo kerdene
  • deprem zelzele, lerzê hard n
  • dere dere (çoğ. deri)
  • derece derece (çoğ. dereci) n
  • dergi perlode m
  • deri poste, postık n
  • derisini yüzmek çerme kerdene
  • derin xori
  • derinleşmek xori biyene
  • derinlik xoriyên
  • derman derman (i) n
  • derman olmak derman biyene
  • dernek komele (çoğ. komeli) m
  • ders derse (çoğ. dersi) m
  • ders almak dersê guretene, ~ vermek dersê cıdaene
  • dershane dersxane (çoğ. dersxani) n
  • dert derd (i) n
  • dertlenmek wayire derdo biyene
  • dertli derdın
  • derviş dewres(e m) n, (i)
  • destek ardım, ordım, phoştên, dest eştên, dastag, desteg (i) n
  • desteklemek ardım kerdene, phoşt cı daene, dest cı eştene
  • destelemek desdê kerdene
  • deşifre etmek werte vetene
  • deşmek têra kerdene
  • deterjan deterjan (i) n
  • dev dev (i) n, deve m
  • devam dawam, ~ etmek dawam kerdene
  • devir dewır (i) n
  • devirmek demdaene, warodaene; devrilmek demdiyaene, warodiyaene; devrik gınowarên
  • devlet döwlete, dewlete (i) m
  • devralmak xo ser guretene
  • devretmek dewr kerdene
  • devrik demdiyae
  • devrim ar. inkılab (i) n
  • devrimci inkılabi(ye m) n, inkilabparwar(e m) n
  • dış teber, dışarıda teber de
  • dışarı çıkmak teber veciyaene, ~da kalmak teber de mendene
  • dışkı (insanlarda) ci n; (hayvanlarda) sıl (i) n, hayvan dışkısı kurusu bosme, basme
  • dibek dıng (i) n; dibek yapmak dıng kuyaene
  • diğer -bin
  • dik tikh, dikey tikhın
  • diken teli n, ~li teliyın, ~siz bêteli
  • dikilmek pawo ra vındene, tikh biyene
  • dikine tikh ra, cor de
  • dikine kaldırmak xo ser ardene
  • dikiş deşte, derz n; dikmek deştene, derznaene
  • dikkat hayr, tiqat
  • dikkat etmek tiqat kerdene
  • dikkatli olmak hayr vındetene
  • dikmek (doğaya) nadaene (Bizim köyde sadece birkaç ev sebze ekiyor / Dewa ma de teyna di-hire çêy zarzavat nane de)
  • diksiyon diksiyon (i) n
  • diktatör diktator(e m) n
  • dil (organ) zon (i) n (Dilim yandı – Zonê mı vesa)
  • dil (lisan) zon (i) n (Dilimiz şimdi okullarda öğreniliyor – Zonê ma, nıka mektebo de yeno mısaene)
  • dilber fa. dilbere (i) m
  • dilbilgisi zanê zon n
  • dilbilim ilmê zon n
  • dilek dileg (i) n
  • dilekçe halnamiye m
  • dilenci parsker(e m) n
  • dilenmek pars kerdene
  • dilim dilım (i) n, parçe n
  • dilimlemek dilim kerdene, letê ~, parçê ~
  • dilimletmek dilim kerd daene
  • dilsiz lal, bêzon, bêweng
  • din din (i) n, dinci dindar, dincilik dindarên, dinsiz bêdin
  • dinamit dinamıt (i) n
  • dinç qavi
  • dinçleşmek qavi biyene
  • dingin sukıt, sefıl
  • dinginlik sukıtên, sefılên
  • dinleme gos cıdayıs
  • dinlemek gos cıdaene, gos daene, dinletmek gos cıdaene
  • dinlendirmek araşnaene
  • dinlenmek araşiyaene
  • dinyleyici gosdar(e m) n
  • dip bıne, ~siz bêbın
  • diploma fr. diploma (çoğ. diplomi) m
  • dipnot nota bıni m
  • direk ustıne (çoğ. ustıni) m
  • direksiyon diregsiyon (i) n
  • direkt direg
  • diri wes,wesiyae; ~lik wesiyaen
  • dirsek 1. (boruda) dirseg (i) n, 2. (insan bedeninde) dirsegê hermi n
  • disiplin nizam (i) n, fa. enzebat, fr. disiplin
  • diş dıdan (i) n, ~siz palt
  • dişçi toxtorê dıdanu n, toxtora dıdanu m
  • dişi may, maykêk
  • dişlemek kıt kerdene
  • diyalekt (gr) n fek
  • diz zoni, zani n; ~ kapağı qapağê zoni n
  • doğa tabiyad n; (karakter) şaxsiyad (i) n, xuye (çoğ. xuyi)
  • doğal tabiyi, (karakter) şaxsi
  • doğmak biyene, dina amaene
  • doğramak hurdi kerdene
  • doğru raşt, heqiqi; (bir şeye, bir yere doğru) ser, ser de
  • doğrulamak raşt kerdene
  • doğu rojxelat, sarq
  • doğum (hayvanlarda) zayen, (insanlarda) dina amen
  • doğurmak (hayvanlarda) zay biyen, (insanlarda) dina arden
  • doktor toxtor(e m) n, tabib(e m) n
  • dokunmak dest panaene/pıranaene, lewnaene
  • dolanmak, dolaşmak feteliyaene, dolaştırmak fetelnaene,
  • dolap dolab (i) n
  • doldurmak pır kerdene
  • dolmak pır biyene
  • dolu pır, gıpnae
  • dolunay asma pıre m
  • domates lılıke, tamatese (i) m
  • domuz xoz(e m) n
  • don tuman (i) n, (kadınlar için) kıncê lıngo m (çoğ. kıncey ~)
  • dondurmak cemednaene, donmak cemed biyene
  • doyma mırdên
  • doymak mırd biyene
  • doyurmak mırd kerdene
  • dökmek, koymak cı kerdene, cı eştene
  • döl dol (i) n
  • döllemek dol kerdene, (hayvanlarda) gaydaene
  • döndürmek çerexnaene, (geri getirmek) tepya ardene
  • dönem dewran, mudet (i) n
  • dönmek çerexiyaene, (geri getirmek) tepya amaene
  • dönüş çerexiyen, tepya amên
  • dörtgen çarkose (i) n
  • döş sine, sêne (i) n
  • döşek doseg, dosag (i) n
  • döviz fr. devis (i) n
  • dövmek pırodaene, kuyaene
  • dövüşmek perodaene
  • dua doa (çoğ. dowayi) m
  • dudak lew (çoğ. lewi) n
  • dul wia n, wiaye m, çog. wiayi
  • duman (ateş kaynaklı) dü (i) n, (doğada) mız (i) n
  • dumanlı düyın
  • durağan vındete
  • durak cınişengah (i) n
  • durdurmak vındet daene
  • durmak vındetene
  • duru zelal
  • durulamak zelal kerdene
  • dut thüye (çoğ. thüyi) m
  • duvar dês (i) n
  • duygu hês (i) n
  • duygulanmak hes biyene
  • duygulu hêsın, duygusuz bêhes
  • duymak hesnaene
  • duyurmak hesnen daene
  • dübeş dı phonci
  • düdük fitike, dudıge (çoğ. fitiki) m
  • düdüklü fitikın, dudıgın
  • düdüklü tencere qusxanu dudıgın n (çoğ. qusxanê ~)
  • düğme gocege (çoğ. gocegi) m
  • düğmelemek gocegê gıredaene
  • düğmeli gocegın
  • düğmesiz bêgocege
  • düğüm gıre (çoğ. gıri) n
  • düğümlemek gırê daene
  • düğümlenme gırê dayıs
  • düğümlenmek gırê daen amaene
  • düğün veyve (çoğ. veyvi) n
  • düğün kervanı müjdesi kılaê m (çoğ. kılay)
  • düğün kervanı müjdecisi kılaê ardox(e m) n
  • dükkan dukan (i) n
  • dün vızer, ~kü vızeren
  • dünür dungır/e (n, m); xıname n, xınamiye m
  • Dünya Dina, dünya dina m
  • dürbün dürbıne (çoğ. dürbıni) m
  • dürtmek modıl kerdene
  • dürüst durıst
  • düş xeyal (i) n
  • düşkün gınêware n, gınêwariye m
  • düşman dısmen
  • düşme warogınayıs
  • düşmek warogınaene
  • düşünce fikr (i) n
  • düşünmek fikr kerden
  • düşürmek warodaene
  • düve nale (i) m
  • düven mısone (çoğ. mısoni) n
  • düz (düzgün) sf. duz, (düzlük, ova) is. raşte
  • düzeltme duz kerdıs
  • düzeltmek duz kerdene
  • düzgün duzgın
  • düzgünlük duzgınên
  • düzleşmek duz biyene
  • düzlük cao duz n (çoğ. caê duzi)

…………………………….

A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z