Erzincan’nın Tercan ilçesi merkezinde, öğrencilerin “yatılı” kaldığı iki tane okul vardı 70’li yıllara girildiğinde. Bunların ilkinin tarihi çok eskilere dayanırdı; yapımına 1924’te başlanmış, 1928’de “Yetiştirme Yurdu” olarak hizmete girmişti. Şimdilerde, Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı “Tercan Anadolu Teknik Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi”nin bulunduğu tarihi binadan söz ediyorum. Tercan’daki ilk ve en eski okul binasıdır bu. Bizim “Tercan Parasız Yatılı Bölge Okulu”nda okuduğumuz yıllarda, burası hâlâ “Yetiştirme Yurdu”ydu. Tercan Parasız Yatılı Bölge Okulu’nun temeli ise 1968’de atıldı, 1972’de tamamlanıp öğretime açıldı. Her iki okulda kalan öğrenciler de yatılıydı. Biri, kimsesiz çocuklar ve gençler; diğeri, köyünde okul olmayan çocuklar ve gençler içindi.
Tercan’nın ilk “yatılılar”ı yetimlerdi
Tercan’daki Yetiştirme Yurdu’na ait bina, 1924-27 yılları arasında, halktan toplanan paralar ve imece usulüyle yapıldı. Yapımında ünlü Tercan taşı kullanıldı. İlçenin Çakmak mevkiinden çıkarılan Tercan taşının en önemli özelliği ilk çıkarıldığında yumuşak ve dolayısıyla kolay işlenebilir olmasıdır. Beyaz Tercan taşından duvarlar örülürken kullanılan yapıştırıcı ise elbette ‘Horosan harcı’ydı! Yapı, 2 bin 160 metrekarelik bir alanı kaplıyordu. Duvarlarının kalınlığı 90 cm kadar. Üç kat olarak inşa edilmişti ve 21 bölümden oluşuyordu. İnşaatın katları arasında ahşap doğrama kullanılmıştı. Bütün kereste ihtiyacı, kağnı arabaları ile Kars-Sarıkamış ormanlarından kırk günde taşınan sarıçamla karşılanmıştı.
Kuruluş yılı olan 1928’den beridir Yetiştirme Yurdu olarak hizmette olan yapı, İkinci Dünya Savaşı dolayısıyla 1940’ta, eğitime ve yetimlere kapatıldı, 1949’a kadar askeri depo olarak kullanıldı. 1949’da ise, Yetiştirme Yurdu ve “17 Şubat İlk ve Ortaokulu” olarak, yetimler için tekrar eğitime açıldı. 25 Ocak 1977 günü, okul binasında gece yarısı büyük bir yangın çıktı. Tarihi binanın iç ahşap katları tamamen yandı. Dokuz yıl, bir harabe olarak kalakaldı. Harabeye, 1987’de el atılabildi. Dış duvarları aynen korundu, iç katlar ise tamamen yeniden ve betonarme olarak inşaa edildi. 15 Şubat 1989’da Tercan Endüstri Meslek Lisesi olarak hizmete açıldı. Şu anda ise, Tercan Anadolu Teknik Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi olarak faaliyette.
Köyünde okul olmayanlar, “parasız yatılı”ya
Tercan’da, eğitim alanında sonraki adımlar, 1960’lı yılların sonlarında atıldı. Bu yıllarda, genel bir canlanma yaşandı ilçede. İlk lise binasının yapımına başlanmış, sürüyordu. 1968’de, Tercan Parasız Yatılı Bölge Okulu’nun temeli de atıldı. Tercan Lisesi için yapılan binanın inşaatı, 1969 yılında bitirilip okul hizmete açıldı. Aynı yıl, Tercan Barajı’nın inşaatına başlandı. Parasız Yatılı Bölge Okulu’nun yapımı ise 1972’de tamamlandı ve öğretime açıldı. Bu okulla ilgili diğer bir gelişme, 1992’de ek binaların yapımına başlanması oldu. İlk ek binanın inşaatı tamamlanıp 1994-95 öğretim yılında hizmete sunuldu. Böylece, lojman sayısı 24’ten 40’a, derslik sayısı 12’den 20’ye çıkarılmış oldu.